L I G J
Nr. 7850, datė 29.7.1994
PĖR KODIN CIVIL TĖ REPUBLIKĖS SĖ SHQIPĖRISĖ
Nė mbėshtetje tė nenit 16, tė ligjit nr.7491, datė 29.4.1991 "Pėr
dispozitat kryesore kushtetuese", me propozim tė Kėshillit tė
Ministrave,
Pėrmbajtja
PJESA I: PJESA E PĖRGJITHSHME TITULLI I: SUBJEKTET E SĖ DREJTĖS CIVILE KREU I: PERSONAT FIZIKĖ
KREU II: PERSONAT JURIDIKĖ
TITULLI II: PĖRFAQĖSIMI KREU I: KUPTIMI DHE LLOJET E PĖRFAQĖSIMIT
TITULLI III: VEPRIMET JURIDIKE KREU I: DISPOZITA TĖ PĖRGJITHSHME
KREU II: PAVLEFSHMĖRIA E VEPRIMEVE JURIDIKE
A. Zotėsia juridike Neni 1 - Ēdo person fizik gėzon zotėsi tė
plotė e tė barabartė pėr tė pasur tė drejta dhe detyrime civile, brenda
kufijve tė caktuar me ligj.
Neni 2 - Zotėsia juridike fillon me lindjen e
personit gjallė dhe mbaron me vdekjen e tij. Fėmija kur lind i gjallė
gėzon zotėsi juridike qė nga koha e zėnies.
Neni 3 - Tė huajt gėzojnė po ato tė drejta e detyrime qė u njihen shtetasve shqiptarė, pėrveē pėrjashtimeve tė caktuara me ligj.
Neni 4 - Personit fizik nuk mund t'i
kufizohen tė drejtat civile, pėrveē pėrjashtimeve tė caktuara me ligj.
Veprimi juridik qė kufizon zotėsinė juridike tė njė personi fizik,
ėshtė i pavlefshėm.
B. E drejta e emrit Neni 5 - Ēdo person fizik ka tė drejtėn dhe
detyrimin tė ketė emrin dhe mbiemrin e tij qė i vihen sipas ligjit.
Personi, tė cilit i mohohet e drejta e pėrdorimit tė tyre ose cėnohet
nga pėrdorimi qė tė tjerėt i bėjnė padrejtėsisht, mund tė kėrkojė nė
gjykatė pėrdorimin e emrit ose tė mbiemrit tė vet, pushimin e cėnimit,
si dhe shpėrblimin e dėmit pėrkatės. Kjo kėrkesė mund tė paraqitet edhe
nga persona qė, ndonėse nuk mbajnė emrin ose mbiemrin e cėnuar, apo tė
pėrdorur padrejtėsisht, kanė interesa familjare tė denja pėr t' u
mbrojtur. Gjykata kur pranon padinė urdhėron botimin e vendimit
nėFletoren Zyrtare. Me kėrkesėn e paditėsit gjykata mund tė urdhėrojė
botimin e vendimit tė saj edhe nė gazeta tė tjera. Pseudonimi i
pėrdorur nga personi fizik gėzon tė njėjtėn mbrojtje.
C. Zotėsia pėr tė vepruar Neni 6 - Personit, kur mbush moshėn
tetėmbėdhjetė vjeē, i lind zotėsia e plotė qė me veprimet e tij tė
fitojė tė drejta dhe tė marrė pėrsipėr detyrime civile. Zotėsinė e
plotė pėr tė vepruar e fiton me anė tė martesės edhe gruaja qė nuk ka
mbushur moshėn tetėmbėdhjetė vjeē. Ajo nuk e humbet kėtė zotėsi edhe
kur martesa ėshtė deklaruar e pavlefshme ose ėshtė zgjidhur para se tė
mbushė moshėn tetėmbėdhjetė vjeē.
Neni 7 - I mituri, qė ka mbushur moshėn
katėrmbedhjetė vjeē, mund tė kryejė veprime juridike vetėm me pėlqimin
e mėparshėm tė pėrfaqėsuesit tė tij ligjor. Megjithatė ai mund tė bėjė
pjesė nė organizata shoqėrore, tė disponojė atė qė fiton me punėn e
tij, tė depozitojė kursimet dhe t'i disponojė vetė kėto depozita.
Neni 8 - I mituri qė nuk ka mbushur moshėn
katėrmbėdhjetė vjeē, ėshtė i pazoti pėr tė vepruar. Ai mund tė kryejė
veprime juridike qė i pėrshtaten moshės sė tij dhe qė pėrmbushen aty
pėr aty, si dhe veprime juridike qe i sjellin dobi pa asnjė
kundėrshpėrblim. Veprimet e tjera juridike i kryen nė emėr tė tij
pėrfaqėsuesi ligjor.
Neni 9 - Tė miturit me moshė katėrmbėdhjetė
vjeē deri nė tetėmbėdhjetė vjeē, i cili ėshtė i pazoti tė kujdeset pėr
punėn e tij pėr shkak sėmundjesh psiqike ose zhvillimi tė metė mendor,
mund t'i hiqet zotėsia pėr tė kryer veprime juridike me vendim tė
gjykatės. Kėto veprime mund tė kryhen vetėm nėpėrmjet pėrfaqėsuesit tė
tij ligjor.
Neni 10 - Personit madhor, qė pėr shkak
sėmundjeje psiqike ose zhvillimi tė metė mendor, ėshtė tėrėsisht ose
pjesėrisht i pazoti tė kujdeset pėr punėt e tij, mund t'i hiqet ose
kufizohet zotėsia pėr tė kryer veprime juridike me vendim tė gjykatės.
Neni 11 - Veprimi juridik qė kufizon zotėsinė pėr tė vepruar ėshtė ipavlefshėm.
Ē. Banimi dhe qėndrimi Neni 12 - Banimi ėshtė vendi ku personi, pėr
shkak tė punės apo tė shėrbimit tė pėrhershėm, tė ndodhjes sė pasurisė
apo tė realizimit tė interesave tė veta, qėndron zakonisht ose tė
shumtėn e kohės. Ēdo person madhor ka tė drejtė tė caktojė lirisht
vendbanimin e tij. Personi nuk mund tė ketė njėkohėsisht me shumė se
njė vendbanim. Kjo dispozitė nuk zbatohet pėr vendbanimin e
veprimtarisė sė tregtarit.
Neni 13 - I mituri qė nuk ka mbushur moshėn
katėrmbėdhjetė vjeē, ka pėr banim atė tė prindėrve tė tij. Kur
prindėrit kanė banime tė ndryshme, fėmija e tyre nėn katėrmbėdhjetė
vjeē ka pėr banim atė tė prindit pranė tė cilit jeton. Personi tė cilit
i ėshtė hequr zotėsia pėr tė vepruar dhe fėmijėt nėn kujdestari kanė
pėr banim atė tė pėrfaqėsuesit tė tyre ligjor.
Neni 14 - Vendqėndrimi i personit ėshtė vendi
ku ai ndodhet pėr tė kryer punė ose detyra tė caktuara, pėr tė vazhduar
njė shkollė ose kurs tė caktuar, pėr t'u mjekuar, pėr tė vuajtur njė
dėnim penal, dhe pėr raste tė tjera tė kėsaj natyre.
D. Shpallja e zhdukjes dhe e vdekjes sė njė personi Neni 15 - Personi qė mungon nga vendi i
banimit ose i vendqėndrimit tė fundit tė tij dhe pėr tė cilin nuk ka
lajme pėr mė shumė se dy vjet, me kėrkesėn e ēdo tė interesuari mund tė
shpallet i zhdukur me vendim tė gjykatės. Kur dita e lajmeve tė fundit
nuk mund tė caktohet, afati i mėsipėrm fillon nga dita e parė e muajit
pasardhės nė tė cilin janė marrė lajmet e fundit. Kur muaji nuk mund tė
caktohet, afati fillon nga dita 1 janar e vitit tė mėpasėm.
Neni 16 - Me shpalljen e zhdukjes sė njė
personi, pėr administrimin e pasurisė sė tij caktohet njė kujdestar.
Vendimi i gjykatės, me tė cilin njė person ėshtė shpallur i zhdukur,
botohet nė Fletoren Zyrtare dhe i dėrgohet pėr regjistrim zyrės
pėrkatėse tė gjendjes civile.
Neni 17 - Personi qė ėshtė shpallur i
zhdukur, me kėrkesėn e ēdo tė interesuari, mund tė shpallet i vdekur me
vendim tė gjykatės, kur kanė kaluar pa patur lajme katėr vjet nga dita
qė ėshtė shpallur i zhdukur.
Neni 18 - Personi qė ka humbur gjatė
veprimeve luftarake dhe kjo humbje vėrtetohet nga organet kompetente
ushtarake, nė rast se kanė kaluar pa patur lajme dy vjet, nga dita qė
ka hyrė nė fuqi marrėveshja e paqes ose tre vjet nga mbarimi i
veprimeve luftarake, mund tė shpallet i vdekur me vendim tė gjykatės,
pa qenė nevoja tė shpallet mė parė i zhdukur.
Neni 19 - Personi qė ka humbur gjatė njė
fatkeqėsie natyrore ose nė rrethana qė bėjnė tė besohet se ka vdekur,
mund tė shpallet si i tillė me vendim tė gjykatės, kur kanė kaluar pa
patur lajme dy vjet nga dita qė ka ngjarė fatkeqėsia, pa qenė e
nevojshme tė shpallet mė parė i zhdukur. Kur nuk caktohet dita nė tė
cilėn ka ndodhur fatkeqėsia, afati dy vjeēar fillon nga dita e parė e
muajit qė vjen pas atij nė tė cilin ka ndodhur fatkeqėsia dhe, kur nuk
mund tė caktohet as muaji, afati fillon nga dita e parė e muajit janar
tė vitit tė mėpasėm.
Neni 20 - Kur dy ose mė shumė persona kanė
vdekur dhe nuk mund tė provohet kush prej tyre ka vdekur mė parė, pėr
efekte juridike, quhet se tė gjithė kanė vdekur nė njė kohė.
Neni 21 - Kur shpallet vdekja e njė personi
tė zhdukur, caktohet dita se kur ka ngjarė ajo. Kur kjo ditė nuk ėshtė
e mundur tė vėrtetohet me saktėsi, gjykata e cakton atė sipas
rregullave tė parashikuara nė nenet e kėtij Kodi. Me kėrkesėn e ēdo tė
interesuari, gjykata qė ka dhėnė vendimin, mund tė ndryshojė datėn e
vdekjes, kur vėrtetohet se personi ka vdekur nė njė ditė tjetėr.
Neni 22 - Vdekja e shpallur me vendim tė
gjykatės barazohet nė tė gjitha pasojat juridike me vdekjen e vėrtetė.
Vendimi i gjykatės me tė cilin njė person ėshtė shpallur i vdekur,
botohet nė Fletoren Zyrtare dhe i dėrgohet pėr regjistrim zyrės
pėrkatėse tė gjendjes civile.
Neni 23 - Kur personi qė ėshtė shpallur i
vdekur del se ėshtė i gjallė, me kėrkesėn e tij ose tė ēdo tė
interesuari, vendimi prishet nga gjykata qė e ka dhėnė. Personi qė del
se ėshtė gjallė ka tė drejtė tė kėrkojė pasurinė e tij dhe pasurinė e
fituar me anė tė saj, qoftė edhe nga personat e tretė qė e kanė fituar
nga ata, tė cilėve u ka kaluar kjo pasuri pėr shkak tė deklarimit tė
vdekjes sė tij, nė kufijtė dhe kushtet e parashikuara nga ky Kod e nga
Kodi i Familjes.