Kush janë punonjëset e seksit në Shqipëri

Psikologia e qendrës "Aksion Plus", Enkelejda Ngjelina, e cila asiston këtë kategori punonjësesh në Ditën Ndërkombëtare Kundra Dhunës ndaj Punonjëseve të Seksit, shpjegoi në intervistë për "Shekulli"-n se sa e diskriminuar është kjo kategori.

Sipas saj, punonjëseve të seksit iu mohohet shërbimi shëndetësor, pësojnë dhunë nga policia dhe tutorët e tyre dhe e kanë pothuajse të pamundur të integrohen në shoqëri.





Ndërkohë, ajo pohon se me mbështetjen e UNFPA-së ka filluar dhe do të vazhdojë një program kombëtar për parandalimin, dhe trajnimin në lidhje me HIV/AIDS/Infeksione Seksualisht të Transmetueshme të punonjëseve të seksit.





Ju asistoni si psikologe punonjëset e seksit, cilat janë problemet që iu rrëfejnë ato në lidhje me profesionin e tyre?





Të flasësh për punonjëset e seksit është një temë sa e gjerë dhe me probleme që lidhen me stigmen, diskriminim, violencën. Përveç faktit që seksi komercial është i dënuar me ligj, vështirësia tjetër qëndron në funksionimin e këtij biznesi nëpërmjet tutorëve.






Kultura shqiptare nuk është e përgatitur ta pranojë këtë fenomen si një mënyrë legjitime për të fituar jetesën dhe si rezultat i kësaj, komuniteti ynë ka homofobi të lartë kundrejt këtij grupi.





Një nga problemet madhore që punonjëset e seksit referojnë vazhdimit është diskriminimi që u bëhet si në ofrimin e shërbimeve shëndetësore ashtu dhe ato sociale. Kjo është një ndër arsyet pse ato nuk e deklarojnë shpesh herë profesionin e tyre.





Ato shihen si rruga kryesore për transmetimin e virusit HIV. Probleme të tjera që ato hasin janë vështirësitë ekonomike, dhuna familjare, dhuna nga klientët, nga forcat e rendit, dhuna psikike nga shoqëria.





Cilat janë moshat që ndeshni më shumë te punonjëset e seksit dhe çfarë statusi kanë ato?






Është për të ardhur keq por kemi pasur raste edhe te vajzat 13-vjeçare dhe këtu nuk bëhet fjalë vetëm për romet. Sigurisht që kjo nuk është aspak njerëzore, por ja që ndodh. Ka njerëz të papërgjegjshëm që abuzojnë në kurriz të minoreneve. Por, nuk mungojnë as gratë e martuara, të cilat janë nëna, ku për shkak të rrethanave dhe kushteve, në të cilat ndodhen bëhen punonjëse seksi.





Pjesa më e madhe e tyre janë te 25-30 vjeç, por nuk mungojnë as femrat që janë mbi 40 vjeç. Në një studim që është realizuar nga UNFPA-ja rezultoi se një pjesë e mirë e tyre ishin analfabet dhe një pjesë tjetër vetëm me arsim 8-të vjeçar.





Ku e ushtrojnë zakonisht profesionin e tyre punonjëset e seksit dhe me ato që të rrëfejnë deri në sa para fitojnë?





Këtu mund të flasim për punonjëse seksi që janë në kushte të rënda ekonomike dhe kanë nevojë për asistencë. Rrëfejnë se e ushtrojnë profesionin te stacioni i trenit, nëpër mjete të braktisura, nëpër periferi dhe ku të mundin. E thash se këtu bëhet fjalë për persona që janë vërtet në kushte të rënda.





Ndërsa, sa i takon parave që marrin, këtë nuk mund ta them me saktësi, por ato pohojnë se marrin nga 5 mijë deri në 15 mijë lekë të vjetra. Këtu nuk flitet për punonjëse seksi që punojnë nëpër hotele luksoze, të cilat mund të paguhen mbi 100 euro. Gjithsesi, për sa kohë është një profesion ilegal nuk mund të flitet me saktësi sa paguhen ato.






A vihet re rritja e numrit të punonjëseve të seksit në vendin tonë dhe cilat janë arsyet që i shtyjnë femrat drejt këtij vendimi?





Mund të them që ka një rritje të ndjeshme të numrit të punonjësve të seksit, por si rezultat i stigmës dhe paragjykimit është akoma një grup i fshehur dhe i vështirë për t'u identifikuar. Janë disa arsye, mendoj, që i shtyjnë ato drejt këtij profesioni, si kushtet e rënda ekonomike, mungesa e profesionit, mungesa e arsimimit.





Gjithashtu, nga intervistat që kanë qenë të mundura të zhvillohen me disa anëtare të këtij grupi rezulton ndërthurja e këtij aktiviteti edhe me përdorimin e drogës. Kjo e rrit stigmën dhe diskriminimin, si dhe vështirëson aksesin.