Fushat e zhvillimitKur i shiqojm procesorėt individual shpejtėsia ėshtė tipar mė i
rėndesishėm . Tė gjithė procesorėt e ri mund tė kryejn punėn e njėjtė.
Ofisi 97 mund pėrdoret nė Ėindoės 95 apo edhe nė 386. Do tė jetė shumė
ngadalshėm por ėshtė e mundshme.
Shpejtėsia ėshtė dallim kryesor ndėrmjet procesorėve.
Ekzistojnė shumė metoda pėr matjen e shpejtėsis sė procesorėve.Pėr
shumė vite Norton Speed Index ka qenė njė metodė shumė e aplikuar. Mė
poshtė ėshtė dhėnė tabela me qė tregon shpejtėsin tė llojet e ndryshme
tė procesorėve.
Ndryshime nė procesor- rishikim historik8088 dhe 8086 : Procesori i parė personal ka qenė 8088. ėshtė procesor 16 bitėsh dhe me system bus prej 8 bitėsh.
80286 ka qenė njė pėrparim i madhė .Frekuenca ėshtė ritur por
pėrmirėsimi mė i madh ka qenė nė optimizimin e trajtimit tė
instruksionėve.
80386 ėshtė prodhuar nė fund tė viteve 80 , dhe ka qenė procesori i parė 32 bitėsh
80486: Nė pėrgjithėsi 486 ėshtė pėr dy herė mė i shpejt se paraardhėsit
e tij.Kjo ėshtė arrit me implementimin mė tė mirė tė instruksionėve x86.
Gjenerata e pestė dhe e gjashtė e procesorėve Pentium Classic (P54C)
Ky ēip ėshtė ndėrtuar nga Inteli nė Haifa , Israel. Procesori ėshtė
super skalar, do tė thotė qė mundet tė ekzekutoj mė shumė se njė
instruksion pėr njė sinjal tė orės.Nė kohėn e njėjtė kanė ndodhur
ndryshime tė mėdhaja nė system bus : gjėrėsia ėshtė dyfishuar ne 64 bit dhe shpejtėsia ėshtė ritur nė 60 apo 66 MHZ. Kjo rezulton nė pėrmirsime substanciale prej 486 teknologjisė.
Nė fillim Pentiumi u paraqit nė dy verzione : 60 MHZ dhe 66MHZ. Tė dytė
kanė operu nė 5 Volt. Kjo ka prodhu nxehtėsi tė madhe . Gjenerata e
ardhėshme e
Pentiumit (P45C) ka pas tė ndėrtume 1,5 orė tė dyfishuar , dhe ka
punuar nė 3,5 Volt. Kjo ka rezultuar nė elimin e problemit tė
tejnxemjes.
Prej atėherė , Inteli ka prodhuar dy linja tė Pentiumit: ato qė punojn
nė shpejtėsi 60 MHZ nė system bus (P90 , P120 , P150, dhe P180) dhe ato
qė punojn nė shpejtėsi 66MHZ nė system bus (P100, P133, P166 dhe P200)
FtohjaTė gjithė procesorėt e ri kanė nevojė pėr ftohje.Ftohėsi duhet t'i pėrshtatet madhėsis sė procesorit:
-Duhet tė ngjitet nė menyrė tė rregullt pėr procesor ose me ngjitės apo diēka tjetėr.
- Duhet tė ketė ventilator me madhėsi tė konsideruar, sa mė imadhė aq mė i mirė.
- Ventilatori duhet tė vendoset nė njė cilindėr qė tė minimizohet zhurma.
Me kėto shtesa procesori do tė jetė mė i qėndrueshėm dhe mė jetėgjatė.
Pentium MMX (P55C)MMX paraqet njė grup tė ri instruksionesh ( 57 instruksione tė reja
integjer , katėr lloje tė reja tė dhėnash dhe 64 bit regjistra).
P55C Pentiuma janė tė pėrmirėsuar edhe me 32 KB L1 cache . Tė gjitha kėto pėrmirėsime e kanė ritur efikasitetin e procesorit pėr 10%-20%.
AMDAMD ėshtė njė tjetėr llojė i procesorit . AMD pėrdor teknologji tė vet dhe nuk janė kopie tė Pentiumit.AMD i ka kėto seri:
-K5 , qė i pėrngjan Pentiumit pa MMX
-K6 , qė konkuron me Pentium MMX dhe Pentium II
-K7 , qė vjen nė vitin 1999 dhe nuk ėshtė socked7 kompatibil.
K5K5 i ka performansa gati si tė Pentiumit P133 por punon nė shpejtėsi
100 MHZ .K5 i AMD gjithashtu ekziston edhe si PR166 dhe konkuron me
P166 tė Intelit.
Pėrparėsia e AMD ėshtė se kushton mė lirė se Pentiumet e Intelit.
K6K6 i AMD ėshtė del nė vitin 1997. Ky procesor i ka performansa mė tė
mira se Pentium MMX. Ėshtė i pajisur me 32+32 KB L1 cache dhe MMX. I ka
nė vete 8.8 milion tranzistor.
CYRIX 6X86MX (M2)Cyrix ka gjithashtu procesorėt me performansa tė larta , tė vendosur
ndėrmjet gjeneratėve tė pestė dhe tė gjashtė.Ėshtė quajtur si M2 por
ėshtė riemėruar si 6X86MX.
6X86MX ka 64 KB L1 cache qė ėshtė sumė impresive. Ato gjithashtu
pėrdorin teknologji qė nuk ėshtė gjetur te Pentiumi MMX . Mund tė
krahasohen me Pentium tė vėrtet edhe pse shpejtėsia e mbrenėshme e tyre
ėshtė mė e vogėl.
Pentium ProPentium Pro ėshtė njė RISC procesor i pastėr.Ėshtė optimizuar pėr
procesim 32 bitėsh nė Ėindoės NT apo OS/2. Ėshtė unik pėr shkak tė L2
cach tė instaluar. Kjo i pėrngjan dy procesorėve nė njė.
Zhvillimi i Pentium Pro ka filluar nė vitin 1991 nė Oregon. Ėshtė paraqitur nė fund tė vitit 1995 . Veēorit e reja ishin:
-I ndėrtuar nė L2 cache me 256 KB apo 512 KB . Kjo ėshtė e lidhur me porocesorin me anė tė 64 bit 'back side bus'.
5,5 milion tranzistora nė procesor , 15 milion pėr 256 KB SRAM L2 cache ( 6 tranzistor pėr bit).
4 gypa pėr ekzekutimin e instruksionėve njėkohėsisht
Protokol tė patentuar.Procesorėt tjerė nuk mund tė pėrdorin 'Pentium Pro socket' dhe 'chip set' .
Pentium IIPentium Pro "Klamath" ėshtė emri i koduar i procesorit tė ri tė
Intelit. Ėshtė pjesėrishtė i pėrmirėsuar dhe pjesėrisht i
reduktuar.Konstruksioni i Pentium II ėshtė interesant por edhe
kontraverzal:
- Me MMX instruksione
- Tė pėrmirėsuar ekzekutimin e programėve 16 bitėsh
Tė pėrmirėsuar dhe tė dyfishuar L1 cache (16KB +16KB)
Shpejtėsia e brendėshme e ritur : prej 233 MHZ deri nė 333 MHZ.
Ndryshimi mė i madh ėshtė ndarja e procesorit nga L2 cach.
Pentium II ėshtė njė kubė i madh plastik qė nė veti pėrmban procesorin
dhe cach.Aty gjithashtu ėshtė e vendosur njė kontrollor i vogėl dhe njė
ftohės i dizajnuar mirė.
Pentium II-SX , Celeron Inteli ka krijuar njė procesor tė ri tė quajtur Celeron. Ky ėshtė
njė Pentium II vetėm se L2 cach e ka tė larguar. Pėrdor 'Covington
Core' dhe mund t'a quajm Pentium II-SX. Mė vonė Inteli e ndėron Pentium
MMX me Celeron.
Pentium II XeonNė korrik tė vitit 1998 Inteli paraqet edicion tė ri tė Pentium II. Procesori ėshtė emėruar Pentium II Xeon.
Ky procesor kėrkon version tė ri tė slotit njė (sloti dy) .Moduli do tė
ketė tė njėjtat dimenzione si Pentium II i mėparėshėm , por janė disa
risi dhe pėrmirėsime qė duhen tė pėrmenden:
-100 MHZ system bus me orė tė dyfishuar 4.0 dhe 4.5 ( qė do tė thotė se do tė ketė shpejtėsi tė brendėshme 400/450 MHZ).
-Lloje tė ri tė L2 cach : CSRAM , qė mundet tė punoj nė shpejtėsi tė plotė tė procesorit.
512 , 1.024 ose 2.048 KB L2 RAM
Deri nė 4 GB RAM mund tė vendoset.
Tensioni Tensioni i dyfishtėNjė prej teknologjive mė tė reja tė procesorėve ėshtė edhe futja e
telave mė tė hollė nė brendėsi tė procesorit.Kjo rezulton nė prodhim mė
tė vogėl tė nxehtėsis dhe me aftėsin qė tė punoj nė shpejtėsi mė tė
mėdha. Njė hape tjetėr drejt pėrmirėsimit ėshtė edhe dizajnimi i
procesorėve me tension tė dyfishtė.
Pllakat e reja sistemore kanė dy pjesė tė regullatorit tė tensionit pėr ti bėrė ballė nevojave tė procesorit.
Ligji i MuritProcesorėt e kanė dyfishuar kapacitetin e tyre ēdo 18 muaj. Ky ndryshim
quhet 'Ligji i Murit' ėshtė paraparė nė vitin 1965 nga Gordon Moore .
Ligji i tij ka vlejtur pėr 30 vite. Por nėse Ligji i Murit vlen edhe nė
tė ardhmen atėherė mė shumė tranzistora duhet tė vendosen nė shtresė tė
silikonit.