Gratë, si jetojnë në vende të ndryshme të botës

Në hartën botërore të lumturisë, e krijuar nga
një psikolog social anglez, Austria dhe Irlanda renditen menjëherë
poshtë Danimarkës për sa i përket shkallës së lumturisë. Kanadaja rendit
e dhjeta, ndërsa Amerika e 23-a. Po çfarë i bën danezët të jenë kaq të
lumtur?







Danimarka

Të gjithë e dimë se Danimarka është konsideruar si vendi ku jetojnë
njerëzit më të lumtur në botë. Prej më shumë se 30 vjetësh, studimet
shkencore dhe rezultatet e ndryshme analitike kanë arritur të gjitha në
përfundimin e njëjtë se danezët janë njerëzit më të lumtur se në pjesën
tjetër të planetit tonë. Në hartën botërore të lumturisë, e krijuar nga
një psikolog social anglez, Austria dhe Irlanda renditen menjëherë
poshtë Danimarkës për sa i përket shkallës së lumturisë. Kanadaja rendit
e dhjeta, ndërsa Amerika e 23-a. Po çfarë i bën danezët të jenë kaq të
lumtur? Nanna Nourup, një banore në Kopenhagën, shpjegon disa nga
ndryshimet mes Danimarkës dhe pjesës tjetër të botës. Për shembull, në
Kopenhagën njerëzit janë shumë të përgjegjshëm për ambientin.

Më shumë se një e treta e tyre përdor biçikletën për të lëvizur, për të
bërë pazarin, shkuar në punë, apo për të nxjerrë shëtitje fëmijët.
Papunësia, varfëria dhe të pastrehët janë fenomene shumë të rralla në
këtë vend, me një popullsi prej 5.5 milionë banorësh. Nëse aty humbet
punën, Nanna tregon se qeveria vazhdon të paguajë rreth 90 për qind të
rrogës për 4 vjet. Mos u shqetësoni as për kujdesin shëndetësor, është
falas dhe me një cilësi të jashtëzakonshme për këdo. Qeveria daneze
tregon gjithashtu një interes të veçantë për nënat dhe fëmijët. Gratë
zakonisht marrin 12 muaj leje lindje që u paguhet tërësisht. Aty dëgjon
se qytetarët paguhen të shkojnë në universitet. "Kush shkon në
universitet paguhet 400 ose 500 dollarë", thotë Nanna.

"Edukimi është falas, ndaj këtu jetojnë njerëzit më të shkolluar në
botë". Gratë në Danimarkë nuk e ndiejnë presionin për t‘u martuar. Nanna
sapo ka mbushur 44 vjeçe dhe është beqare. Ajo thotë se nuk është
rritur duke ëndërruar për fustane nusërie dhe dasma. "Kjo nuk ka qenë
një ndër ëndrrat e mia. Nuk mendoj se edhe shoqet e mia kanë këtë
ëndërr", tregon. Stine, një nga mikeshat e Nanna-s, thotë se solli në
jetë tre fëmijë para se të vendoste të martohej me partnerin. Po ashtu,
një tjetër arsye për të qenë të lumtur në Kopenhagën është edhe buka e
mrekullueshme e quajtur ‘rugbrød‘, me të cilën vendasit krenohen kudo.

Rio de Janeiro

Është sinonim i rërës së bardhë dhe plazhit, trupave të nxehtë dhe
karnavaleve. Po ashtu, në vitin 2016 ai do të jetë qyteti i parë në
Amerikën e Jugut që do të zhvillojë Lojërat Olimpike.Aline, nënë e tre
fëmijëve, tregon se Rio është një nga qytetet më të bukura në botë, falë
plazheve dhe ndërgjegjësimit të njerëzve. "Gratë në Rio tregohen shumë
të kujdesshme për paraqitjen fizike, sepse e kalojmë shumicën e kohës të
veshura më pak se në çdo vend tjetër të globit". Gjithashtu,
brazilianet harxhojnë çdo vit miliona në kirurgjinë plastike. "Kirurgët
tanë njihen si më të mirët në botë dhe çmimet janë të lira këtu". Në
qytetin me gjashtë milionë banorë, diferencat ekonomike mes njerëzve
janë të mëdha. Një e pesta e popullsisë jeton nëpër baraka. "Rio është
qyteti i kontrasteve ekonomike. Ne kemi të varfrit që jetojnë bashkë me
të pasurit dhe shtresën e mesme", thotë Aline. Shumë njerëz që blejnë
shtëpi paguajnë për to me para në dorë. Aline ka një apartament në një
ndërtesë shumëkatëshe. Fëmijët e saj kanë secili dhomën e tyre dhe një
banjë të përbashkët. Aline ka në shtëpi një tualet gjigant të mbushur
plot me produkte kozmetike. "Si çdo grua më pëlqen të kem shampo, kremra
dhe parfume. Është e zakonshme për gratë të kenë shumë lloj produktesh
kozmetike", thotë ajo. Familja dhe besimi janë shumë të rëndësishme për
brazilianët. Fëmijët zakonisht jetojnë në shtëpi me prindërit pasi
mbarojnë kolegjin, sepse aty mendojnë se familja që lutet së bashku,
duhet të qëndrojë së bashku. "Ne lutemi çdo ditë dhe i mësojmë fëmijët
që ta bëjnë këtë gjë që të vegjël". Aline thotë se i vetmi problem që
kanë për t‘u zgjidhur është kriminaliteti dhe siguria në vend.

Zmadho pamjen,...
Gratë braziliane

Dubai

Tridhjetë vjet më parë, Dubai, shteti më i populluar në Emiratet e
Bashkuara Arabe, nuk ishte asgjë më shumë veçse një grumbull ndërtesash
të shpërndara përgjatë shkretëtirës. Sot, është një nga qytetet më të
bukura në botë, i quajtur ndryshe "perla e Gjirit Persik". Ky qytet
multikultural është shtëpia e xhamive të jashtëzakonshme, rrugëve prej
guri, pazareve pa fund dhe ndërtesës më të lartë në botë. Falë rezervave
shumë të mëdha të naftës, qeveria u siguron qytetarëve ujë, drita dhe
shërbim shëndetësor falas. Gjëja më e mirë? Nuk ka taksa mbi të
ardhurat. Doktoreshë Lamees Hamdan, nënë e katër fëmijëve nga Dubai,
jeton në një shtëpi me 5 dhoma në rrugën ku ka shtëpinë edhe vjehrra e
saj. "Është diçka tradicionale të jetosh afër me familjen e burrit. Më
pëlqen kjo gjë. Mendoj se është diçka e mirë të shohësh një familje të
madhe dhe të bashkuar çdo ditë". Lamees thotë se shumë familje të pasura
në Dubai kanë shërbëtore, shoferë dhe kuzhinierë personalë. "Nuk gatuaj
shumë këtu. Ime vjehërr ka kuzhinier në shtëpi, por unë e kam gjetur
zgjidhjen.

Jam lidhur me një restorant që më dërgon në shtëpi tri vakte në ditë".
Por Lamees tregon se jo të gjithë në Dubai janë të pasur. "Ka të pasur,
të varfër dhe nga ata që luftojnë çdo ditë për bukën e gojës". Një
tjetër ndryshim mes njerëzve në Dubai dhe pjesës tjetër të botës është
mënyra e veshjes. Në Emiratet e Bashkuara Arabe, një vend mysliman,
Lamees thotë se pjesa më e madhe e grave mbi 60 vjeç veshin fustane që u
mbulojnë trupin dhe burqa që u mbulon fytyrën. "Nuk preferova të vishja
shailan dhe abaja-n, që të mbulojnë kokën dhe trupin, por motra ime i
ka veshur. Është diçka më shumë se kulturore". Burrat zakonisht veshin
kostumin tradicional të quajtur kandura, një lloj smokingu me këmishë.
Pavarësisht dallimeve, Lamees tregon se gratë në vendin e saj kanë shumë
të përbashkëta me femrat dhe nënat në botë. "Jemi të gjitha nëna që
punojmë, ne të gjitha kemi të njëjtat prioritete, të gjitha përballemi
me të njëjtat sfida".

Stamboll

Stambolli është qyteti i dy kontinenteve, Azisë dhe Europës. Nuvide, një
banore e Stambollit, jeton në pjesën europiane, por mund të shohë edhe
atë aziatike nga dritarja e shtëpisë së saj. Si një vend mysliman
përparimtar, gratë janë të lira të veshin ç‘të duan dhe Nuvide tregon se
femrat turke pëlqejnë shumë të bëjnë pazar. Edukimi në këtë vend është
thelbësor për gruan, megjithatë familja vjen e para. "Ti mund të mbarosh
dy universitete. Mund të bësh doktoraturën dhe masterin, por zakonisht
në moshën 32-vjeçare një gruaje këtu i duhet të heqë dorë nga puna,
sepse familja dhe fëmijët janë më të rëndësishëm". Turqit, thotë ajo,
kanë gjithashtu një mënyrë interesante të kursimit të parave. Njerëzit
mbledhin monedhat e arta dhe i vendosin ato poshtë jastëkëve në vend që
t‘i çojnë në bankë. Një mënyrë interesante kursimi.

Tokio

Në Tokio, Japoni, një tjetër prej metropoleve më të populluara në botë,
njerëzit priren të punojmë me orë të tejzgjatura dhe jetojnë në shtëpi
të vogla. Misako, një grua nënë e një vajze katër vjeçe, tregon se nga
këto anë është zakon të heqësh këpucët kur hyn në shtëpinë e dikujt.
Edhe pse vetë punon si përkthyese, Misako thotë se gratë japoneze
zakonisht qëndrojnë në shtëpi me fëmijët. Shumë njerëz ndoshta nuk e
dinë se gratë japoneze janë shumë të vetëpërgjegjshme. Për shembull,
Misako tregon se mjaft tualete publike femrash kanë një pajisje të
quajtur "tingulli i princeshës", që bën zhurmë të mjaftueshme për të
kamufluar funksionet fizike të organizmit.