Si ti fshijmë nga mendja kujtimet e dhimbshme

Një studim amerikan i bërë te minjtë hap perspektiva konkrete përilaçet në gjendje të luftojnë shqetësimet nga stresi post-traumatik.“Mund të duket si fantashkencë, por eliminimi selektiv i kujtesës njëditë mund të kurojë njeriun”



Jetojmë në një botë të stresuar, ku thuajse çdo ditë përballemi mengjarje që lënë gjurmë në kujtesën tonë. Disa më shumë e disa më pak,të gjitha herët a vonë na shfaqen përpara syve duke na turbulluarmendjen dhe lënduar shpirtin. Sigurisht fjala është për kujtimet edhimbshme, që edhe kalimi i kohës i ka zbehur shumë pak. Shkencëtarëtprej kohësh po përpiqen t’i japin fund kësaj torture për njeriun, ecila do të çonte në shmangien e shumë sëmundjeve, sepse stresi, osesëmundja e jetës moderne, është shkaktari kryesor i qindra sëmundjeve.Shkenca dhe mjekësia kanë të drejtë kur thonë se kura më e mirë që mundtë ekzistojë është lumturia.

Deri më tani askush nuk e dinte se në tru ekziston një proteinë, qëashtu si një gomë mund të eliminojë nga mendja jonë përgjithmonëkujtimet e dhimbshme. Ata që e kanë zbuluar, përmes një testi teminjtë, kanë qenë kërkuesit amerikanë të Universitetit “John Hopkins”.Ky studim, sipas tyre, përbën një shpresë konkrete për të mbërritur teilaçet, në gjendje të luftojnë shqetësimet e shkaktuara nga stresipost-traumatik. Studimi i publikuar në revistën “Science Express”përbën një thesar të vërtetë për diagnostikimin e shumë sëmundjeve tëlidhura me trurin.

Të udhëhequr nga profesor Richard Huganir, përmes një testi te minjtë,kërkuesit në fillim identifikuan dhe pastaj hoqën një proteinë në njëzonë të veçantë të trurit në gjendje të largonte kujtimet e frikshmenga kujtesa. Për të verifikuar vlefshmërinë e intuitës së tyre, ifrikësuan kafshët përmes përdorimit të tingujve dhe pastaj eliminuanproteinën në fjalë. Pas këtij veprimi u zbulua se tingulli shkaktarkryesor i traumës, nuk ishte më një faktor i lidhur me frikën. Nëndryshim nga kafshët e tjera, minjtë që u bënë pjesë e këtijeksperimenti me pak fjalë e kishin harruar frikën që tingulli kishteshkaktuar tek ata në fillim. Proteina gjendet në atë zonë të trurit qëështë përgjegjëse për frikërat, si ato ndaj njerëzve ashtu edhe nga atondaj kafshëve. Për ta identifikuar, kërkuesit vëzhguan mekanizmin që ishtynte disa qeliza të kësaj zone të prodhojnë më shumë elektricitetkur njerëzit frikësohen. Impakti traumatik me frikën shkakton njërritje të numrit të këtyre proteinave. Studimi në fund tregoi sepikërisht këto proteina mund të largohen nga qelizat nervore.“Ideja është eliminimi i këtyre proteinave dhe dobësimi i lidhjeve metraumën e krijuar në tru, në mënyrë që të largohen nga kujtesa.

Mund të duket si një libër fantastiko-shkencor kapaciteti për tëeliminuar në mënyrë selektive kujtimet. Në të ardhmen kjo mund tëaplikohet për trajtimet e njerëzve që vuajnë nga stresi post-traumatik,që lidhet për shembull me luftën, me përdhunimet apo ngjarje të tjeraqë kanë lënë gjurmë në jetën e pacientëve”, tregon profesor Hugner.“Kur verifikohet një episod i këtij lloji, krijohet një kujtim itmerrshëm që mund të zgjasë gjithë jetën dhe të ketë efekt negativ.Zbulimi ynë përshkruan mekanizmat molekularë dhe qelizorë të përfshirënë këtë proces dhe i hap mundësinë manipulimit të kujtimeve me ilaçe qëmund të prodhohen për të përmirësuar terapinë për këto lloj gjendjesh”,përfundon ai.
Studimi i mëparshëm
Në fakt, prej vitesh po eksperimentohet për të hedhur në treg një ilaçqë do na bënte të harronim kujtimet e këqija. Ilaçi do na jeptemundësinë të bënim një jetë më të qetë, pa kujtuar ngjarjet e dhimbshmetë jetës sonë. Kërkuesit e Universitetit të Amsterdamit, krijuesit ekësaj pilule beta-bllokuese që në fillim e kanë përdorur vetëm për tërregulluar tensionin e gjakut, kanë qenë në qendër të shumë polemikave.Nëse në fillim pilula që largonte kujtimet e këqija dukej si njëmrekulli e shkencës, më vonë u ngritën një sërë dyshimesh. Ata që ishinkundër kësaj iniciative mendonin se kjo pilulë në përpjekje e sipër përtë fshirë kujtimet e këqija dhe të dhimbshme mund ta bënte këtë gjëedhe me eksperiencat pozitive, pasi askush nuk mund të garantojë që ajoështë në gjendje të bëjë dallim mes tyre. Për këtë arsye, vullnetarëtiu nënshtruan me kënaqësi marrjes së kësaj pilule nën mbikëqyrjen emjekëve. Rezultati befasoi shkencëtarët, jo vetëm sepse personat ishinmë të qetë, por edhe sepse në harkun kohor brenda 24 orëve ata i kishinsuperuar edhe frikërat e tyre. E çfarë mund të ketë më mirë se një jetëe qetë, me kujtime të bukura pa frikë dhe fiksime? Por deri sapërdorimi i këtyre ilaçeve të bëhet masiv, në kuptimin që të dalë nëtreg dhe të përdoret nga të gjithë ata që vuajnë pasojat e traumave, dotë duhet edhe pak kohë. Por po të mendosh se do jetosh i qetë dhe pastrese, ia vlen të presësh. Njeriu ka nevojë të dijë e të kujtojë. Tëngulisë çdo ditë në mendje mendime, ide, të dhëna që do të duhej t’ipërdorte në momente të caktuara të jetës si pika referimi e orientimi.Thuhet se çdo njeri vlen për aq sa di, por harrohet apo injorohet faktise një njeri di aq gjëra sa mund të kujtojë. Procesi i kujtesës përkonme atë të komunikimit, të të mësuarit dhe të ndërgjegjes.

Një studim amerikan i bërë te minjtë hap perspektiva konkrete përilaçet në gjendje të luftojnë shqetësimet nga stresi post-traumatik.“Mund të duket si fantashkencë, por eliminimi selektiv i kujtesës njëditë mund të kurojë njeriun”
Jetojmë në një botë të stresuar, ku thuajse çdo ditë përballemi mengjarje që lënë gjurmë në kujtesën tonë. Disa më shumë e disa më pak,të gjitha herët a vonë na shfaqen përpara syve duke na turbulluarmendjen dhe lënduar shpirtin. Sigurisht fjala është për kujtimet edhimbshme, që edhe kalimi i kohës i ka zbehur shumë pak. Shkencëtarëtprej kohësh po përpiqen t’i japin fund kësaj torture për njeriun, ecila do të çonte në shmangien e shumë sëmundjeve, sepse stresi, osesëmundja e jetës moderne, është shkaktari kryesor i qindra sëmundjeve.Shkenca dhe mjekësia kanë të drejtë kur thonë se kura më e mirë që mundtë ekzistojë është lumturia.
Deri më tani askush nuk e dinte se në tru ekziston një proteinë, qëashtu si një gomë mund të eliminojë nga mendja jonë përgjithmonëkujtimet e dhimbshme. Ata që e kanë zbuluar, përmes një testi teminjtë, kanë qenë kërkuesit amerikanë të Universitetit “John Hopkins”.Ky studim, sipas tyre, përbën një shpresë konkrete për të mbërritur teilaçet, në gjendje të luftojnë shqetësimet e shkaktuara nga stresipost-traumatik. Studimi i publikuar në revistën “Science Express”përbën një thesar të vërtetë për diagnostikimin e shumë sëmundjeve tëlidhura me trurin. Të udhëhequr nga profesor Richard Huganir, përmesnjë testi te minjtë, kërkuesit në fillim identifikuan dhe pastaj hoqënnjë proteinë në një zonë të veçantë të trurit në gjendje të largontekujtimet e frikshme nga kujtesa. Për të verifikuar vlefshmërinë eintuitës së tyre, i frikësuan kafshët përmes përdorimit të tingujve dhepastaj eliminuan proteinën në fjalë. Pas këtij veprimi u zbulua setingulli shkaktar kryesor i traumës, nuk ishte më një faktor i lidhurme frikën. Në ndryshim nga kafshët e tjera, minjtë që u bënë pjesë ekëtij eksperimenti me pak fjalë e kishin harruar frikën që tingullikishte shkaktuar tek ata në fillim. Proteina gjendet në atë zonë tëtrurit që është përgjegjëse për frikërat, si ato ndaj njerëzve ashtuedhe nga ato ndaj kafshëve. Për ta identifikuar, kërkuesit vëzhguanmekanizmin që i shtynte disa qeliza të kësaj zone të prodhojnë më shumëelektricitet kur njerëzit frikësohen. Impakti traumatik me frikënshkakton një rritje të numrit të këtyre proteinave. Studimi në fundtregoi se pikërisht këto proteina mund të largohen nga qelizat nervore.“Ideja është eliminimi i këtyre proteinave dhe dobësimi i lidhjeve metraumën e krijuar në tru, në mënyrë që të largohen nga kujtesa. Mund tëduket si një libër fantastiko-shkencor kapaciteti për të eliminuar nëmënyrë selektive kujtimet. Në të ardhmen kjo mund të aplikohet përtrajtimet e njerëzve që vuajnë nga stresi post-traumatik, që lidhet përshembull me luftën, me përdhunimet apo ngjarje të tjera që kanë lënëgjurmë në jetën e pacientëve”, tregon profesor Hugner. “Kur verifikohetnjë episod i këtij lloji, krijohet një kujtim i tmerrshëm që mund tëzgjasë gjithë jetën dhe të ketë efekt negativ. Zbulimi ynë përshkruanmekanizmat molekularë dhe qelizorë të përfshirë në këtë proces dhe ihap mundësinë manipulimit të kujtimeve me ilaçe që mund të prodhohenpër të përmirësuar terapinë për këto lloj gjendjesh”, përfundon ai.
Studimi i mëparshëmNë fakt, prej vitesh po eksperimentohet për tëhedhur në treg një ilaç që do na bënte të harronim kujtimet e këqija.Ilaçi do na jepte mundësinë të bënim një jetë më të qetë, pa kujtuarngjarjet e dhimbshme të jetës sonë. Kërkuesit e Universitetit tëAmsterdamit, krijuesit e kësaj pilule beta-bllokuese që në fillim ekanë përdorur vetëm për të rregulluar tensionin e gjakut, kanë qenë nëqendër të shumë polemikave. Nëse në fillim pilula që largonte kujtimete këqija dukej si një mrekulli e shkencës, më vonë u ngritën një sërëdyshimesh. Ata që ishin kundër kësaj iniciative mendonin se kjo pilulënë përpjekje e sipër për të fshirë kujtimet e këqija dhe të dhimbshmemund ta bënte këtë gjë edhe me eksperiencat pozitive, pasi askush nukmund të garantojë që ajo është në gjendje të bëjë dallim mes tyre. Përkëtë arsye, vullnetarët iu nënshtruan me kënaqësi marrjes së kësajpilule nën mbikëqyrjen e mjekëve. Rezultati befasoi shkencëtarët, jovetëm sepse personat ishin më të qetë, por edhe sepse në harkun kohorbrenda 24 orëve ata i kishin superuar edhe frikërat e tyre. E çfarëmund të ketë më mirë se një jetë e qetë, me kujtime të bukura pa frikëdhe fiksime? Por deri sa përdorimi i këtyre ilaçeve të bëhet masiv, nëkuptimin që të dalë në treg dhe të përdoret nga të gjithë ata që vuajnëpasojat e traumave, do të duhet edhe pak kohë. Por po të mendosh se dojetosh i qetë dhe pa strese, ia vlen të presësh. Njeriu ka nevojë tëdijë e të kujtojë. Të ngulisë çdo ditë në mendje mendime, ide, të dhënaqë do të duhej t’i përdorte në momente të caktuara të jetës si pikareferimi e orientimi. Thuhet se çdo njeri vlen për aq sa di, porharrohet apo injorohet fakti se një njeri di aq gjëra sa mund tëkujtojë. Procesi i kujtesës përkon me atë të komunikimit, të tëmësuarit dhe të ndërgjegjes.